همسایگان افغانستان همواره در تعیین جهت‌گیری‌های سیاسی این کشور نقشی اساسی داشته‌اند. پس از سقوط جمهوریت و استقرار حکومت طالبان، نقش بازیگران منطقه‌ای مانند ایران، پاکستان، و چین بیش از پیش پررنگ شده است. هر یک از این کشورها با اهداف و منافع خاص خود، تلاش می‌کنند بر تحولات داخلی افغانستان اثر بگذارند.
پاکستان:
به عنوان حامی سنتی طالبان، پاکستان نفوذ گسترده‌ای در نهادهای امنیتی و تصمیم‌گیری این گروه دارد. با این حال، روابط دو طرف با تنش‌هایی مانند مسئله‌ی تحریک طالبان پاکستان (TTP) و عبورهای مرزی نیز مواجه است.
ایران:
ایران نگران حقوق شیعیان به‌ویژه هزاره‌ها در افغانستان است. این کشور سعی دارد از طریق دیپلماسی فرهنگی و مذهبی، نفوذ خود را در غرب و مرکز افغانستان حفظ کند.
چین:
با نگاه اقتصادی و امنیتی به افغانستان می‌نگرد. چین مایل است از منابع معدنی افغانستان بهره‌برداری کند، به‌ویژه در پروژه‌هایی مانند معدن مس مس‌عینک. همچنین امنیت مرزهای خود در منطقه سین‌کیانگ برایش اهمیت بالایی دارد.
جمع‌بندی:
بدون درک نقش و اهداف کشورهای همسایه، تحلیل سیاسی افغانستان ناقص خواهد بود. تعامل هوشمندانه با این کشورها می‌تواند بسترساز ثبات باشد؛ اما در صورت غفلت، وابستگی و بی‌ثباتی عمیق‌تر خواهد شد.
